Chương trình quốc gia về sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả giai đoạn 2019-2030: Bước đột phá trong xây dựng và triển khai kế hoạch hành động

Theo Ban tổ chức, mục đích của Hội nghị là nhằm phổ biến, hướng dẫn cho Sở Công Thương các tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương xây dựng và thực hiện kế hoạch của Chương trình tại địa phương.

Theo đó, những năm qua, an ninh năng lượng và phát triển ngành năng lượng bền vững luôn là mối quan tâm hàng đầu của Chính phủ Việt Nam. Song song với việc khai thác các nguồn năng lượng sơ cấp để đáp ứng nhu cầu về năng lượng của nền kinh tế và toàn xã hội, sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả là một trong những giải pháp hữu hiệu nhất giúp giảm áp lực trong việc khai thác, chế biến và cung ứng các dạng năng lượng, đạt hiệu quả cao về mặt kinh tế, đồng thời giúp bảo tồn nguồn năng lượng quốc gia, bảo vệ môi trường và giảm phát thải khí nhà kính, đóng góp cho công cuộc giảm thiểu các tác động của biến đổi khí hậu toàn cầu.

Chính phủ Việt Nam đã nỗ lực liên tục để tăng cường hiệu quả sử dụng năng lượng. Ngày 14/4/2006, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định số 79/2006/QĐ-TTg về việc triển khai thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia về sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả giai đoạn 2006 - 2015. Chương trình mục tiêu quốc gia về sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả được thiết kế nhằm dỡ bỏ các rào cản, tạo bước chuyển biến đột phá trong việc nâng cao hiệu quả sử dụng năng lượng trong các lĩnh vực của đời sống xã hội. Chương trình được triển khai thực hiện thành công và đã đạt mục tiêu tiết kiệm được 3,4% tổng mức tiêu thụ năng lượng toàn quốc trong giai đoạn 2006 - 2010, tương đương với 4,9 triệu tấn dầu quy đổi (TOE) và tiết kiệm được 5,65% trong giai đoạn 2011-2015, tương đương với 11,261 triệu TOE. Chương trình đã được triển khai đồng bộ và thực hiện nhiều nội dung khác nhau, từ việc nâng cao nhận thức, đưa nội dung tiết kiệm năng lượng vào chương trình giáo dục và đào tạo, tổ chức các hoạt động tuyên truyền, truyền thông từ trung ương đến các địa phương trên cả nước về lợi ích và các giải pháp tiết kiệm năng lượng đến việc hỗ trợ triển khai thực hiện các mô hình sử dụng năng lượng, sử dụng trang thiết bị hiệu suất cao trong công nghiệp, nông nghiệp, tiêu dùng, trong các công trình xây dựng, công trình công cộng và lĩnh vực giao thông vận tải.

Một trong những kết quả thành công của Chương trình là đã giúp xây dựng, thể chế hóa chính sách của Nhà nước về thúc đẩy các hoạt động sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả bằng Luật Sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả, Luật đã được Quốc hội khóa 12 thông qua năm 2010 và có hiệu lực từ 01 tháng 01 năm 2011. Hệ thống các văn bản hướng dẫn thi hành Luật Sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả, bao gồm các Nghị định, Quyết định của Thủ tướng Chính phủ, Thông tư và các văn bản hướng dẫn của Bộ Công Thương về việc triển khai thực hiện Luật cũng đã được xây dựng và kiện toàn, góp phần quan trọng trong việc thúc đẩy các chương trình, hoạt động trong lĩnh vực sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả.

Trong bối cảnh từ năm 2015, nước ta đã chuyển từ một nước xuất siêu sang nhập siêu về năng lượng và ngày càng phụ thuộc nhiều hơn vào nguồn năng lượng nhập khẩu, các nguồn năng lượng tái tạo có giá thành còn cao và gặp nhiều rào cản kỹ thuật và tài chính trong việc phát triển và vận hành các nguồn điện từ năng lượng tái tạo, ngành năng lượng nói chung và ngành điện nói riêng đang đứng trước những khó khăn, thách thức rất lớn trong việc đảm bảo cung ứng đủ năng lượng, đủ điện cho phát triển nền kinh tế đất nước trong giai đoạn tới, sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả đang và sẽ đóng vai trò ngày càng to lớn trong việc đảm bảo an ninh năng lượng quốc gia cũng như đóng góp trong việc bảo vệ môi trường, phát triển bền vững nền kinh tế đất nước và đóng góp vào chương trình giảm nhẹ các tác động của biến đổi khí hậu toàn cầu.

Nhằm tiếp nối các kết quả thành công đạt được của Chương trình mục tiêu quốc gia về sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả giai đoạn 1 và giai đoạn 2, đồng thời đưa ra một kế hoạch và chiến lược dài hạn với định hướng rõ ràng cho các hoạt động sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả tại Việt Nam, Bộ Công Thương đã xây dựng “Chương trình quốc gia về sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả giai đoạn 2019-2030”. Ngày 13 tháng 3 năm 2019, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định số 280/QĐ-TTg phê duyệt Chương trình. Chương trình quốc gia về sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả giai đoạn 2019-2030 đề ra các giải pháp toàn diện và đồng bộ trong việc: (i) Xây dựng, kiện toàn và thực thi mạnh mẽ các quy định pháp luật về sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả; (ii) Thiết lập các cơ chế ưu đãi, khuyến khích, các hỗ trợ về kỹ thuật, tài chính để thúc đẩy việc áp dụng các giải pháp tiết kiệm năng lượng trên tất cả các mặt của nền kinh tế và của toàn xã hội.

Tại Hội nghị, Bộ Công Thương đã phổ biến các nội dung của Chương trình quốc gia về sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả giai đoạn 2019 - 2030, đồng thời phổ biến, hướng dẫn cho các Sở Công Thương xây dựng và triển khai kế hoạch hành động thực hiện Chương trình trong giai đoạn 2020-2025 để đảm bảo tính nhất quán, đồng bộ và vào cuộc mạnh mẽ của các cấp, các ngành từ trung ương đến địa phương trong quá trình triển khai thực hiện chương trình nhằm đặt được các mục tiêu, chỉ tiêu đề ra của Chương trình. Hội nghị cũng là cơ hội để các địa phương chia sẻ kinh nghiệm, sáng kiến cũng như những khó khăn, vướng mắc trong việc thực thi chức năng quản lý nhà nước và thực hiện các hoạt động thúc đẩy sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả, trên cơ sở đó đề xuất các giải pháp tháo gỡ khó khăn vướng mắc để thực hiện thành công Chương trình trong giai đoạn tới./.